پرخاشگری چیست؟
پرخاشگری یک الگوی رفتاری است که شامل اعمال یا تهدیدات فیزیکی، انتقادات تند یا سوء استفاده از قدرت برای ایجاد ترس و صدمه به دیگران می‌شود. این رفتارها ممکن است در قالب خشونت فیزیکی، تلفنی یا آنلاین اتفاق بیافتد و معمولاً به نشانه‌هایی همچون عصبانیت، عدم کنترل احساسات و ناتوانی در حل مشکلات اشاره دارد. پرخاشگری می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی و روانی شود و برای جامعه و افراد مضر باشد. در این مقاله قصد داریم شما با علائم پرخاشگری در کودکان آشنا کنیم.
ویژگی های افراد پرخاشگر کدامند؟
ویژگی‌هایی که معمولا در افراد پرخاشگر مشاهده می‌شود بسیار زیاد هستند در ادامه به مهم ترین این ویژگی ها می پردازیم. افراد پرخاشگر ممکن است دارای ویژگی‌هایی همچون عدم تحمل، عدم کنترل احساسات، اهمال نیازهای دیگران، عدم توانایی در ابراز احساسات به درستی و ناتوانی در حل مشکلات باشند. این ویژگی‌ها می‌توانند به عواقب منفی مانند خشونت و تضرر برای خود و دیگران منجر شوند. از اهمیت بسزایی برخوردار است که این نشانه‌ها را به منظور پیشگیری از وقوع پرخاشگری به خوبی شناسایی و مدیریت کرد.
علل ایجاد پرخاشگری در کودکان کدامند؟
برای ایجاد پرخاشگری در کودکان عوامل بسیار زیادی وجود دارد. در ادامه قصد داریم شما را با مهم ترین عوامل ایجاد کننده پرخاش در کودکان آشنا کنیم.
اختلافات و مشکلات خانوادگی
برون‌ریزی و تخلیه‌ی هیجانی کودکان، معمولاً به دلیل تغییرات و تنش‌هایی که در خانواده رخ می‌دهد، اتفاق می‌افتد. ممکن است دعواها و درگیری‌های بین والدین، اذیت‌کردن بی‌رحمانه توسط خواهر یا برادر، نقل مکان و بیماری در خانواده تاثیر منفی بر روحیه کودکان داشته باشد. این اتفاقات باعث استرس و نگرانی در کودکان و والدینشان می‌شود، و برخی کودکان با رفتارهای ستیزه‌جویی و تخریب‌گری واکنش نشان می‌دهند. اهمیت دارد که والدین به احساسات کودکان توجه کنند و آن‌ها را در مدیریت و بیان احساساتشان یاری کنند تا از طریق ارتباط با دیگران راه‌های سالم برای بیان هیجانات خود را یاد بگیرند.
تماشای فیلم ها و سریال های ترسناک
برخی از فیلم های ترسناک به طورناخوداگاه بر روی ذهن و رفتار کودکان تاثیر می گذارند. برخی از شخصیت های فیلم ها برای حل مشکلات خود از کتک یا دعوا استفاده می کنند.کودکی که به طور مداوم این سریال ها و فیلم ها را ببیند به مرور زمان از شخصیت فیلم الگو برداری می کند و پرخاشگر می شود. در نتیجه اگر پدر و مادر و سایر اعضا خانواده با او مخالفت کنند از خود واکنش های پرخاشگرانه نشان می دهد.
الگوبرداری از رفتار والدین
مهم ترین و با اهمیت ترین الگوی رفتاری کودکان والدین هستند. نحوه رفتار آن ها و نحوه حل مشکلات آن ها به طور مستقیم بررفتار کودکان تاثیر می گذارد. از مسائل مهم دیگر تاثیرگذار بر کودکان، رفتار والدین هنگام بروز اختلاف با یکدیگر است.به طور مثال:
- اگر پدر و مادر هنگام دعوا و عصبانیت داد بزنند الگوی داد زدن را به کودک آموزش می دهند.
- والدینی که در مقابل دیگران رفتار تند و پرخاشجویی با کودک دارند منجر به کاهش اعتماد به نفش و افزایش پرخاشگری در کودک می شوند.
- پدر و مادری که در مواقع مختلف کودک ود را تنبیه جسمانی می کنند به آن می اوزند که تنبیه جسمی یکی از راه حل های حل مسائل است.
- سخت گیری بیش از حد والدین در مواقع گوناگون نیز سبب پرخاشجوی فرزندان می شود.
- برخی از پدرومادرها در مواقع گوناگون فرزندان را از چیزهای گوناگون می ترسانندو به او یاد می دهند برای کنترل دیگران می شود از ترس استفاده کرد.
قرارگرفتن کودک در محیط‌های استرس زا یکی از دلایل اصلی پرخاشجویی در کودکان
داشتن استرس گاهی سبب ایجاد انگیزه برای انجام کارها می شود. گاهی اوقات این استرس بیش ار حد طبیعی خود می شود و عوارض بسیار زیادی را برای کودکان به همراه دارد. داشتن شرایطی مانند ترس از مسائل گوناگون، احساس نا امنی و … علاوه بر ایجاد سردرگمی و ناامنی می تواند سبب رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان شود. از جمله علائم وجود استرس در کودکان می توان به پرخوری یا کاهش اشتها، ناراحتی معده، کابوس دیدن و … اشاره کرد.
به وجود آمدن اختلالات رشدی در کودکان
از دلایل اصلی ایجاد پرخاش در کودکان وجود اختلالاتی مانند بیش فعالی، اوتیسم، اختلال دوقطبی و … است. وجود این اختلالات در کودکان سبب بروز پرخاشگری در آن ها می شود. اما توجه داشته باشید پرخاشگری کودک به معنای داشتن این اختلالات نیست و باید از ابعاد مختلف بررسی شود.
افسردگی یا نا امیدی یکی از دلایل پرخاشگری در کودکان
هنگامی که کودک به درستی نتواند نیازهای خود را بیان کند سبب ایجاد حس ناامیدی در وی می شود و رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می دهد. به طور مثال اگر کودک یک اسباب بازی بخواهد و نتواند دلیل نیاز خود را توضیح دهد بنابراین پدر و مادر به آن بی توجهی می کنند. بنابراین کودک از خود رفتارهای پرخاشگرانه نشان می دهد تا نیاز و حس ناامیدی خود را نشان دهد.
علائم پرخاشگری در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رفتارهای خشونت‌آمیز: اعتراض‌های خشونت‌آمیز، برخورد ناگهانی و خشک، جر و بحث مکرر با دیگران، اذیت کردن حیوانات و یا همسالان می‌تواند نشانه‌های پرخاشگری باشند.
- ناتوانی در کنترل احساسات: کودکان پرخاشگر ممکن است ناتوان در کنترل احساسات خود باشند و به سرعت به خشم و عصبانیت روی آورند.
- مشکلات در مدرسه: عدم تمرکز، مشکلات رفتاری در مدرسه، اختلال در روابط با همسالان و معلمان نیز ممکن است نشانه‌های پرخاشگری باشند.
- افزایش استرس و نگرانی: کودکان پرخاشگر ممکن است به طور مداوم در وضعیت استرس و نگرانی قرار داشته باشند و این احساسات را از طریق خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه بیان کنند.
- افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل: برخی کودکان ممکن است به مواد مخدر یا الکل روی آورده و از طریق مصرف این مواد به خشونت و پرخاشگری پرداخته باشند.
شناخت این علائم و اقدام به مدیریت و درمان مناسب می‌تواند به پیشگیری از وقوع رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان کمک کند.
مرکز مشاوره تخصصی اکبری ارائه دهنده خدمات مشاوره فردی و خانواده به صورت آنلاین و حضوری در کرمان است.